Rugby – niewykorzystany potencjał

„- Przed meczem z Ukrainą mieliśmy rozmowę z prezesem Janem Kozłowskim. Powiedział nam, że sponsorów nie ma i jak chcemy, to możemy sami szukać darczyńców. Tak być nie może i na pewno nie wpływa to dobrze na morale zespołu. Związek czeka tylko na pomoc z państwa i nic innego nie robi. Takie słowa prezesa przed ważnym spotkaniem nie były motywujące. Na szczęście drużyna nie przejęła się tą sytuacją. Można powiedzieć, że teraz największym darczyńcą naszego zespołu są sami zawodnicy. Niektórzy muszą brać bezpłatne urlopy, aby przyjechać na mecz kadry. Chcą jednak grać dla orzełka i wygrywać dla Polski. To jest fantastyczna postawa, której powinni uczyć się wszyscy. Nie mówię tylko o sportowcach, ale także o normalnie pracujących ludziach. Nam jest po prostu żal, że ludzie w kraju nie doceniają naszych wyników”

To słowa Tomasz Putry, trenera reprezentacji Polski w rugby. Jednej z najbardziej niedocenianych dyscyplin sportu w naszym kraju. Przykład ogromnego potencjału, którego nikt nie potrafi wykorzystać.

Rugby to jeden z najbardziej popularnych sportów na świecie, a Puchar Świata to jedna z najchętniej oglądanych imprez, ustępująca pod względem oglądalności jedynie Igrzyskom Olimpijskim i piłkarskiemu Mundialowi. Czemu więc w Polsce tak mało słyszymy o tej dyscyplinie? Czemu Polski Związek Rugby nie potrafi przebić się do świadomości odbiorców, a mecze reprezentacji przyciągają tak nieliczną grupę kibiców? Czy polskie rugby pod względem poziomu sportowego ustępuje piłce nożnej? Jeśli nie, z czego wynika tak słaba kondycja tego sportu w naszym kraju i co należałoby zrobić, aby sytuacja ta uległa poprawie? Na tym chciałbym się skupić w tym tekście. Z perspektywy widza, kibica, a nie zawodnika czy działacza. Opisuję to, co widzę. Także na tle innych raczkujących dyscyplin, które odnoszą na polu marketingu znaczące sukcesy.

Dla większości widzów rugby to sport chaotyczny, gdzie 30 wielkich gości przepycha się na murawie, a piłki nie można podawać do przodu. W zasadzie taka wiedza wystarcza, aby obejrzeć mecz z jako-takim zrozumieniem. W dalszej części udowodnię jednak, że kompleksowa znajomość przepisów gry nie ma tak naprawdę większego znaczenia. Ludzie chcą „show”, chcą emocji, chcą walki, a rugby to wszystko oferuje. Bezpardonowa walka atletów, przyjazna atmosfera i walka do samego końca – to zawsze charakteryzuje rugbistów. Po niedawnym meczu polskich piłkarzy z Ukrainą najgłośniej narzekano na brak zaangażowania i walki ze strony naszych gwiazdorów. W rugby nie ma taryfy ulgowej, nie ma symulowania fauli i teatrzyków, jakie znamy z piłkarskich boisk. Można więc powiedzieć, że to marketingowy produkt idealny. Niestety, nie w Polsce.

Jest kilka krajów na świecie, w których rugby to niemal religia, sport narodowy, stawiany na równi, a może nawet ponad piłką nożną. Poza Nową Zelandią, RPA czy Australią rugby jest szalenie popularne także w „piłkarskich” kulturach europejskich takich jak Wielka Brytania czy Francja. Dla Polski najbardziej jaskrawym przykładem powinien być inny kraj. Wydawać by się mogło, że to społeczeństwo zdominowane przez piłkę nożną, a jednak na mecze rugbistów rozgrywane na Stadionie Olimpijskim w Rzymie potrafi przyjść 50 000 Włochów! Jeśli oni pokochali ten sport, nie widzę żadnego powodu dla którego mecze rugby w Polsce nie miałyby przyciągać na stadiony równie licznej grupy kibiców. Trzeba tylko chcieć, mieć plan, pomysł i koncepcję. W działaniach PZR nie widzę niczego takiego.

Zmieńmy na chwilę dyscyplinę i zajmijmy się czymś jeszcze bardziej egzotycznym. Czymś, na co wszyscy ortodoksyjni fani rugby czytający ten tekst zareagują grymasem na twarzy. Futbol Amerykański. Podoba się to komuś czy nie, w Polsce ten sport rozkwita. Bez związku pod patronatem Ministerstwa Sportu, bez wieloletniej tradycji, struktur, bez „działaczy” i publicznych pieniędzy. Polska Liga Futbolu Amerykańskiego działa w Polsce bodaj od 2006 roku. Organizatorzy zaczynali od zera. Grupa zapaleńców zapatrzona w NFL stworzyła produkt, który nie miał prawa przetrwać. W Polsce nawet dziś niewiele osób rozumie Futbol. Większość nie rozumie przepisów gry, nie wie o co w tym chodzi i jak oglądać mecze. A mimo to w 2012 roku finał PLFA przyciągnął na Stadion Narodowy 23 000 kibiców! Nie był to jednorazowy wybryk – na mecz Euro-American Challange przyszło jeszcze więcej, bo 25 000 fanów. Czy wszyscy z nich są pasjonatami tej dyscypliny? Czy wszyscy znają reguły gry? Oczywiście nie! Ale w niczym nie przeszkadzało to organizatorom, którzy wyszli do ludzi, zaproponowali im ciekawy sposób spędzania wolnego czasu, zorganizowali nie tyle sam mecz, co ogólne spotkanie z Futbolem Amerykańskim. Piknik. Jak pokazują wyniki – koncepcja się sprawdziła i będzie kontynuowana w 2103 roku. Czy ktoś jeszcze kilka lat temu powiedziałby, że na Stadionie Narodowym to Futbol Amerykański będzie po piłce nożnej drugą najpopularniejszą dyscypliną sportu? Organizatorzy idą dalej – 9. kwietnia odbył się na Stadionie Narodowym „Dzień Futbolu Amerykańskiego”. W ciągu kilku godzin obiekt odwiedziło ponad pięć tysięcy osób, którym dano szansę poznać ten sport. Uczestnicy mogli zobaczyć mecze pokazowe, ale także samemu spróbować swoich sił w rzucaniu i łapaniu futbolowej piłki.

Te w gruncie rzeczy proste, ale bardzo konsekwentne działania sprawiają, że bez żebrania o publiczną kasę organizatorzy PLFA z roku na rok rosną, coraz mocniej przebijają się do masowej świadomości i zagarniają dla siebie coraz większą część rynku. Działania te poprzedzone zostały wieloletnią pracą u podstaw – dobijaniu się do mediów, wysyłaniu informacji prasowych, nawiązywaniu kontaktów, budowaniu relacji, kreowaniu identyfikacji wizualnej i rozpoznawalności. Odpowiedzmy sobie na pytanie – które z tych działań podejmuje Polski Związek Rugby? A przecież mamy drużynę! Mamy grupę charakternych silnych facetów, którzy nie odstawiają nogi ani głowy. Chcą grać dla Polski, chcą walczyć o najwyższe cele. Tymczasem Związek swoje działania ogranicza do czekania na pieniądze z budżetu państwa i jedyne co robi głośno, to narzeka na zdegradowanie rugby w hierarchii dyscyplin i obcięcie publicznych pieniędzy. A gdzie własna inicjatywa? Gdzie plan działania? Strategia rozwoju dyscypliny, wyjścia do młodych, gdzie są działania mające na celu zachęcenie młodzieży do uprawiania rugby? Przecież ktoś tym młodym ludziom musi rugby pokazać, musi ich zachęcić, zarazić. Niczego takiego nie widzę.

W Wielką Sobotę na Narodowym Stadionie Rugby w Gdyni Polacy po pięknej walce pokonali Ukrainę. Było to wielkie zwycięstwo, które na trybuny przyciągnęło ok. 3000 kibiców (taka jest mniej więcej pojemność trójmiejskiego obiektu), a sam mecz transmitowany był przez Polsat Sport. Ale czy gdziekolwiek Związek ten mecz rozreklamował? Czy podjął jakiekolwiek działania mające na celu nagłośnienie tego wydarzenia? Odnoszę wrażenie, że obowiązki działaczy w tym zakresie przejęli sami kibice, którzy w mediach społecznościowych robili wiele, aby ten sukces nagłośnić. A gdzie Związek i ich działania? Czemu nikt nie dobijał się do telewizji śniadaniowych, do programów informacyjnych? Skoro w „Pytaniu na Śniadanie” mogę usłyszeć o brazylijskim jiu jitsu (pozdrowienia dla Krzysztofa Łukasiewicza), to czemu nie mogę o rugby? Telewizje cierpią na chroniczny brak ciekawych tematów – wystarczy do nich dotrzeć, aby zagwarantować sobie darmowy czas antenowy. Minimum wysiłku, którego jednak w PZR nikomu nie chce się podjąć. Nawet strona internetowa związku wygląda, jakby robił ją ktoś w domu i to kilka lat temu. O profilu w mediach społecznościowych nie ma nawet co wspominać. Dla kontrastu – PLFA ma na Facebooku ponad 5 000 fanów i choć profil nie jest prowadzony w jakiś oszałamiający sposób, to jednak dociera do kilkutysięcznej grupy potencjalnych odbiorców. Potencjalnych klientów, oraz ich portfeli.

Nie widzę ani jednego powodu, dla którego Reprezentacja Polski w Rugby nie miałaby przyciągnąć na Stadion Narodowy w Warszawie kilkudziesięciu tysięcy kibiców. Aby tak się jednak stało, Związek musi podjąć działania zmierzające do popularyzacji swojej dyscypliny. Działacze muszą wstać zza swoich biurek i wyjść do ludzi, wyjść do firm, pozyskać sponsorów. To nie zrobi się samo, sponsorzy też sami nie przyjdą i nie położą na biurku prezesa walizki pełnej dolarów. O uwagę i zainteresowanie odbiorcy trzeba walczyć każdego dnia, trzeba pokazać się na mieście, organizować spotkania plenerowe, pikniki czy imprezy towarzyszące meczom reprezentacji. Trzeba działać, a nie czekać na państwową dotację, która i tak zostanie przejedzona i nie przełoży się w żadnym stopniu na rozwój dyscypliny.

Mamy w Polsce kilka ośrodków rugby, w samej Warszawie jest kilka mniejszych klubów, a grupa zapaleńców stworzyła nawet sekcję rugby Legii Warszawa. Warszawskie środowisko rugby wiąże duże nadzieje z nowopowstałym klubem. Liczą, że magia Legii przyciągnie ludzi do sportu. To kolejny przykład pięknej, całkowicie oddolnej inicjatywy ludzi kochających rugby, którzy na swoje barki biorą propagowanie ulubionej dyscypliny. Niestety, są w tych działaniach całkowicie osamotnieni.

Rugby ma ogromny potencjał, a ludzie związani ze sportem mają wiele pasji. Brakuje jednak organizacji, brakuje wsparcia i struktur. Brakuje spójnego planu działania. A czemu nie zorganizować jakiegoś „medialnego” meczu na Stadionie Narodowym? Np. z Niemcami? Czemu przy tej okazji nie zorganizować w okolicy stadionu „Dnia Rugby”, ściągnąć przedstawicieli klubów z Trójmiasta, Łodzi i okolic, z Warszawy i innych miast? Niech oni pokażą się ludziom, niech pokażą czym jest rugby, jakie niesie ze sobą emocje i jak pozytywny klimat tej dyscyplinie towarzyszy. Podoba się to rugbistom czy nie – ludzie z PLFA pokazali, jak to się robi. Nie musicie ich naśladować, możecie obrać swoją drogę. Ale zróbcie cokolwiek!

Rugby to zbyt piękna dyscyplina sportu, aby marnować jej potencjał w taki sposób. Nie oczekuję, że od razu Stadion Narodowy stanie się „polskim Twickenham”, ale wracam do przykładu Włochów, dla których według obiegowej opinii liczy się tylko piłka. Oni też zaczynali kiedyś od zera.